Soğuk hava, ülkemizde yaklaşık 3.5 milyon kişinin ortak sorunu olan astım ataklarını tetikleyebiliyor. Bunun sonucunda iş veya okula gidilemeyen gün sayısında artış, depresyon, sık sık acil servise başvurma gibi hastanın yaşam kalitesini düşüren tablolar gelişebiliyor. Tedavi edilmezse kalıcı hava yolu darlığı gelişebiliyor ve uzun yıllar sonra hastalık KOAH’a dönüşebiliyor.  Oysa astım ataklarını doğru tedavinin yanı sıra basit önlemlerle kontrol altına almak mümkün!

Astım havayollarının duyarlılığının artması ve daralması ile karakterize, ataklar halinde seyreden kronik bir hastalık. Dünyada yaklaşık 300 milyon, ülkemizde de yaklaşık 3.5 milyon kişinin sorunu olan astım, özellikle kış mevsiminde hastalara zor günler yaşatabiliyor.

Bunun nedeni ise soğuk havanın astım ataklarını tetikleyebilmesi! Çünkü soğuk hava astımlı hastaların havayollarının aniden daralmasına, yani spazma neden oluyor. Ayrıca kış mevsiminde sıkça gelişen ve kapalı ortamlarda daha kolay bulaşan viral ve bakteriyel enfeksiyonlar da astımı tetikleyen sebeplerin başında geliyor.

Yine kışın kapalı mekanlarda ısınma sistemlerinin kullanılması sonucunda nem azalıyor ve yaşadığımız ortam aşırı kuru hale geliyor. Bu kuruluk da havayollarını olumuz etkileyerek astım ataklarını tetikleyebiliyor.

Tedavi edilmediğinde kişinin yaşam kalitesini düşüren, hatta hayatını bile tehdit edebilen astım atakları aslında basit önlemlerle kontrol altına alınabiliyor. Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Ceyda Erel Kırışoğlu Demir, kış mevsiminde astım ataklarını kontrol altına almanın yollarını anlattı.

1.    Burnunuzdan nefes alın: Sıcak ortamdan soğuk havaya çıkış sırasında pamuk atkı veya şalla ağız ile burnunuzu örtmeye özen gösterin. Mümkünse burundan nefes alın ki burnunuz soğuk havayı ısıtıp, nemlendirerek akciğerlere daha ılık ve nemli hava gönderebilsin. Çünkü kuru ve soğuk hava öksürüğü tetikleyebiliyor.

2.    İlaçlarınızı erken bırakmayın: İlaçlar havayolu iltihabını ve ödemi baskılıyor, kasılı olan bronşları gevşetiyor.  Bu nedenle nefes yoluyla aldığınız ilaçlarınızı erken kesmeyin. İlaçlarınızı mutlaka hekiminizin gözetiminde ve önerileri doğrultusunda kullanın.

3.    Bol bol su için: Aşırı kuru ortamlarda havayolu nemini kaybediyor ve gıcık öksürüğüne yol açıyor. Bu nedenle her gün 2 litre su içmeyi asla ihmal etmeyin. Su içmek havayollarının nemini korumasını sağlıyor. Mukus varsa inceleterek kolayca çıkmasına katkıda bulunuyor.

4.    Nem düzeyini ayarlayın:  Aşırı kuru ortamlar gibi aşırı nem de asım ataklarını tetikleyebiliyor. Dolayısıyla yaşadığınız ortamın nem düzeyini yüzde 55 civarında tutun. Evin içi kuru ise gerekirse kalorifer gibi ısıtıcıların üzerine her gün taze su koyun. Yerden ısıtma gibi sistemler kullanılıyorsa hijyene dikkat ederek nem cihazlarından faydalanın.  Camlara su buharının verilmesi bile yeterli olacaktır.

5.    Kapalı ortamlarda bulunmayın: Viral ve bakteriyel enfeksiyonlar astım ataklarını tetikleyen etkenlerin başında geliyor. Kışın özellikle solunum yolları salgınlarının olduğu dönemlerde kapalı, kalabalık ortamlarda bulunmakta kaçının.

6.    Sosyal alışkanlıklarınıza dikkat edin: Enfeksiyonlardan kaçınmak için ellerinizi sık sık yıkayın. Tokalaşmak ve öpüşmek gibi sosyal alışkanlıklarınızı minimuma düzeye indirin.

7.    Sağlıklı ve doğal beslenin: Sağlıklı doğal beslenme, boya ve katkı maddelerinden arınmış beslenme tarzını tercih edin. Çünkü paketlenmiş, boyalı, katkı maddeleri içeren gıdalar astım ataklarına neden olabiliyor. 

8.    Her gece 7-8 saat uyuyun: Yaz kış demeden her gece 7-8 saat kesintisiz uyumayı ihmal etmeyin. Unutmayalım ki 7 saatten az ve 10 saatten fazla uyuyanlarda bağışıklık sistemi zayıflıyor, bunun sonucunda da enfeksiyonlar daha sık gelişiyor.

9.    Aşılarınızı ihmal etmeyin: Mevsimsel grip aşısını, çıktığı ilk günlerde yaptırın ki kış aylarında yeterli sayıda antikor hazır olsun. Hekiminiz uygun görmesi durumunda zatürree aşısı yaptırmayı ihmal etmeyin.

10. Sigara dumanından uzak durun: Yaz kış demeden sigara dumanından kaçınmanız da çok önemli. Çünkü sigara kanserojen olması yanı sıra bronş kaslarını kasılmasına, öksürüğe, hışıltılı solunuma ve astım atağının tetiklenmesine yol açıyor. Pasif olarak maruz kalınması bile özellikle çocuklarda ve bebeklerde tek başına astım gelişiminin nedenini oluşturuyor.