Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün 1995 yılında İngiliz Guardian gazetesiyle yaptığı bir mülakat sırasında laiklik konusunda kullandığı iddia edilen ifadelerin 2007 Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesi Cumhuriyet gazetesince yayımlanması üzerine getirilen ihtiyati tedbir kararını "ifade özgürlüğü" ihlali olduğuna hükmetti.

Strazburg'da görev yapan AİHM, Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesi Abdullah Gül'ün 1995 yılında İngiliz The Guardian gazetesiyle yaptığı bir mülakatta laiklik konusunda sarfettiği iddia edilen "Biz, laik sistemi tümüyle değiştirmek istiyoruz" yönündeki ifadelerin Cumhuriyet gazetesince yansıtılmasına mahkemece getirilen ihtiyati tedbir kararına ilişkin şikayet üzerine açılan davayı Türkiye aleyhinde sonuçlandırdı.

Abdullah Gül'ün "iftira" gerekçesiyle başlattığı ancak seçimlerden sonra vazgeçtiği belirtilen hukuki işlemler üzerine getirilen ihtiyati tedbir kararını değerlendiren AİHM, kararında "10. Madde, üye Devletlere, yasalarda öngörülmesi, meşru bir amacı taşıması ve demokratik bir toplumda gerekli olması kaydıyla bir kişinin itibarını korumak amacıyla ifade özgürlüğüne müdahale etmeye müsaade ediyor" dedi.

-İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNE "HAKSIZ","ORANTISIZ" MÜDAHALE-

Ancak Cumhuriyet gazetesine getirilen ihtiyati tedbir kararı kapsamının net olmamakla birlikte potansiyel olarak son derece geniş olduğunu ve Gül'ün Türkiye'deki laikliğe ilişkin yapmış olduğu her açıklamanın yayınlanmasını önlediği biçiminde algılanabileceğini düşünen AİHM, bir zaman sınırı olmayan yasağın 10 ayı aşkın gibi uzun bir sürede yürürlükte kaldığına da dikkat çektikten sonra "Yasağın, başvuru yapanların ifade özgürlüğüne yönelik ne haklı ne de orantılı bir müdahale olduğu kanısına vardı" dedi.

Bunun üzerine Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin ifade özgürlüğüne ilişkin 10. Maddesinin ihlal edildiğine oy birliğiyle hükmeden AİHM, aralarında 2010 yılında vefat eden Cumhuriyet gazetesi imtiyaz sahibi ve yazarı İlhan Selçuk, gazeteci Tekin Öz, gazeteyi yayınlanan Yeni Gün Haber Ajansı ve Yayıncılık A.Ş. ve gazetenin sahibi Cumhuriyet Vakfı'nın bulunduğu dört başvuru sahibinden hayatta olanlarına manevi tazminat olarak 2 bin 500'şer euro, mahkeme masrafları olarak da toplam 5 bin 100 euronun ödenmesine karar verdi.