Hulûsi TUNCA
Hulusi Paşa Yazıyor: MUSTAFA KEMAL’İN BANDIRMA VAPURU’NDAKİ 18 ARKADAŞI!
Mustafa Kemal Atatürk, Samsun'a hareketinden bir kaç gün önce eski ve yakın arkadaşlarından Rauf Bey’den (Orbay) bir duyum alır;
-İşgal Kuvvetleri Komutanlığı; Bandırma Vapuru’nun hareketine izin vermeyecektir;
-Ya da Bandırma Vapuru, Karadeniz'e çıktıktan sonra batırılacaktır..
Atatürk; bu varsayımları göz önünde tutarak fikirini değiştirir, Beşiktaş Akaretler'de oturan annesi Zübeyde Hanım ve kız kardeşi Makbule Hanım'a veda etmek için Beşiktaş'taki evlerine gider.
Onlarla görüştükten sonra, Karargahı ile beraber, Beşiktaş Vapur İskelesi'nden bir motora biner, Kız Kulesi açıklarında bekleyen Bandırma Vapuru'na geçerek, Süvari İsmail Hakkı Kaptan'a hareket emrini verir.
Bandırma Vapuru’nda Atatürk’ün 18 yol arkadaşı vardır. 18 kahramandan biri de Duygu Asena ile İnci Asena ve Gülev Üze’nin dedesi; gözü kara Yüzbaşı Ali Şevket Öndersev’dir.. Türkiye Cumhuriyeti’nin tarihi kuruluş yıllarına tanık olan dedelerinin anılarını dinleyememiş olmanın üzüntüsünü yaşayan İnci Asena, dedesiyle ilgili çocukluğundan bugüne taşıdığı sınırlı anılarını şöyle anlatıyor:
‘Biz üç kızkardeş, bugün yaşadığımız çağdaş hayatı, özgürlüklerimizi Mustafa Kemal’in, Ali Şevket’in ve tüm omuzdaşlarının savaşımlarına borçlu olduğumuzu biliyoruz.
Dedemiz; 1884 yılında Selânik’te doğdu. Mustafa Kemal’le okul, mahalle arkadaşı. Kimbilir belki ‘kargaları’ da birlikte ‘kovmuşlardır’..
İstanbul’a da birlikte geliyorlar. Harp Okulu’nda birlikte okuyorlar. Şişli’deki evde ülkeyi kurtarma toplantıları yapılıyor.
Dedem her zaman orada. Bandırma gemisine biniş öyküsü ilginç. Beykoz’da evinde son hazırlıklarını tamamlıyor. Ailesiyle vedalaşacak.
Ama ‘İngilizler geliyor’ diye bir haber alıyolar. Dedem apar topar evden ayrılıp, yokuştan inerek kıyıya ulaşıyor, denize atlıyor.
Söylenenlere göre Bandırma, Beykoz açıklarında demirli. Ablam Gülev Üze, bir biçimde gemiye ulaştığını söyledi ama benim çoculuk aklımda kalanlara göre gemiye kadar yüzüyor, zincirlere tutunarak tırmanıyor, elleri kan içinde kalıyor.
Ardından eve gelen İngilizler, döşeme tahtalarına kadar söküp arıyorlar..
Ali Şevket Öndersev, Sivas ve Erzurum kongrelerinde de bulunuyor. Bir dönem teğmen rütbesiyle Mustafa Kemal’in emir subayı.
Cumhuriyet’ten sonra subay olarak Bilecik’te, Manisa’da görev yapıyor. Savaşta binbaşıyken akciğerlerine gelen bir kurşun yüzünden ‘malûlen emekli’ oluyor.
1936 yılında Mustafa Kemal’in önerisiyle Gümüşhane’den milletvekili adayı oluyor, seçiliyor. Ankara’da İsmet Paşa Kız Enstitüsü kurulduğunda Mustafa Kemal, dedeme ‘Sen de kızını gönder Ali’ demiş.
Anneannemin karşı koymaları işe yaramıyor, annem yatılı okumak üzere Ankara’ya gidiyor. Mustafa Kemal Atatürk, okulu ziyarete geldiğinde Ali, kızını görmek istiyorum’ diyor.
Annem de onunla karşılaşan pek çok kişi gibi ‘Heyecandan gözlerine bakamadım’ derdi..
Duygu Asena, romanlarından birinde yazmıştı. Anneannem Beykoz eşrafından Apti Bey’in kızı Hadayet Hanım. 14 yaşındayken dedem ‘kızı’ istiyor.
Asker diye vermiyorlar. O da ‘Kızı vermezseniz gitmem’ diyerek evin karşısına çadır kurup, dört jandarma erini nöbete dikiyor. İki gün sonra kabul ediyorlar. Dedem öldüğü zaman, çocuklarından yalnızca ikisi yaşıyordu.
Dedem; Mustafa Kemal’in sofra arkadaşlarından biri. İçki içmeyi seviyor, bağlama çalıyor, türkü söylüyor. Pek çok Rumeli türküsünün derleyicisi.
Beş çocuğunu yitirmiş acılı anneannemin korkusundan evde gizli içermiş. Öte yandan yemek de pişirirmiş.. Dedem; 1951 yılında 67 yaşında vefat etti..”
Bandırma Vapuru 18 Mayıs 1919 günü saat 12 civarı Sinop limanına girdi. Gemide konuk olarak bulunan Sinop Valisi Mashar Tevfik Bey bir sandalla karaya çıkarken, Mustafa Kemal Atatürk bir ara arkadaşları ile birlikte Sinop'a çıkıp oradan da kara yolu ile Samsun'a gitmeyi düşündü.
Böylece takip gemisinden kurtulmuş olacaklardı. Fakat kara yolcuğunun yol şartları nedeniyle deniz yolculuğundan daha çetin olacağı anlaşılınca bu fikirden vazgeçilerek vapurla yolculuğa devam kararı alındı.
Ve 97 yıl önce bugün; 19 Mayıs 1919’da Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşları Samsun’a ayak bastı..
BANDIRMA VAPURU JİLET OLDU YERİNE YENİSİ YAPILDI
Türkiye Cumhuriyetine giden yolda, büyük önder Mustafa Kemal Atatürk'ü ve 18 kader arkadaşını Samsun’a getirip, milli mücadelenin başlamasına vasıta olarak önemli bir görev yapan "Bandırma Vapuru" artık sürekli Samsun'da.. Doğu Park sahilinde demir atmış durumda..
Bandırma Vapuru; 19 Mayıs 1919 tarihinde Atatürk ve silah arkadaşlarını Samsun'a getirdikten sonra yine posta hizmetlerine devam etti.
Bandırma adını aldıktan sonra birkaç kez kaza geçirdi, yük taşımacılığı yaptığı tarihlerde bir İngiliz denizaltısına çarptığı, atılan torpido sonucu batmak üzere olduğu, daha sonra motorunun büyük bir arıza yaptığı elde edilen bilgiler arasında..
Gemi; 1925 yılında İlhami Söke adlı kişiye satıldı, aynı şahıs tarafından dört ay içinde Haliç Tersanesi'nde söküldü.
19 Mayıs 1919 tarihini simgeleyen en önemli vasıta olan Bandırma Vapuru’nun, Samsun'da özgün bir örneğinin eksikliği hissedilerek, aslına uygun ölçülerde yapımı için 2000 yılında kollar sıvandı. İhale açıldı.
Gemi, Taşkınlar Gemi Sanayi tarafından yapılıp, 2001 yılında teslim edildi. Müze olarak kullanılan Gemi'de, Atatürk ve arkadaşlarının heykeltraş Adil Çelik tarafından yapılan balmumu heykellerinin bulunduğu bir salon, kaptan köşkü ve diğer mahaller bulunuyor..
ANITKABİR 19 MAYIS’TA HALKA AÇIK OLACAK
Genelkurmay Başkanlığı, sosyal medyada konuşulan “IŞİD tehdidi nedeniyle Anıtkabir’in 19 Mayıs’ta halka kapatılacağı” iddialarına son noktayı koydu.
Genelkurmay Başkanlığı internet sitesine koyduğu bilgi notuyla Anıtkabir'in 19 Mayıs'ta halka açık olacağını açıklayıp, programla ilgili ayrıntılı bilgi paylaştı. Genelkurmay Başkanlığı'nın açıklaması aynen şöyle:
"Anıtkabir, 'Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı' etkinlikleri kapsamında, 19 Mayıs 2016 Perşembe günü 09.00-16.00 saatleri ile 19.00-22.00 saatleri arasında halkımızın ziyaretine açık bulundurulacaktır.
Aziz Sancar, Nobel Ödülü’nü Teslim Edecek
Ayrıca aynı gün 16.00-19.00 saatleri arasında ziyarete kapalı olarak, çok önemli bir teslim töreni düzenlenecek.
10 Aralık 2015’te Türk Profesör Aziz Sancar, İsveç’in başkenti Stockholm’de düzenlenen törenle Nobel Kimya Ödülü’nü İsveç Kralı 16’ıncı Gustaf’ın elinden almış ve tarihe geçmişti. Prof. Dr. Aziz Sancar'ın Nobel Ödülü’nü Anıtkabir Komutanlığı’na Teslim Töreni’nden sonra 'Mehmetçiğin Gözüyle Mehmetçik' konulu karakalem resim sergisi açılış töreni yapılacak.
Açılışın ardından sergi 22 Mayıs 2016 Pazar günü saat 17.00'ye kadar halkımızın ziyaretine sunulacaktır.
KIRAÇ’TAN 19 MAYIS MARŞI
Sevilen Rock sanatçısı Kıraç; taraftarı olduğu takım Fenerbahçe için bşr marş yazmıştı. Şimdi ise 19 Mayıs Kurtuluş’un başlangıcı hatta Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk‘ün kendine doğum günüm dediği gün için muhteşem sözlere ve müziğe sahip olan bir marş seslendirdi.
Kıraç bilindiği üzere dizi müziklerinden çocuklar için çizgi film müziklerine, marşlardan her türlü müziğe eşsiz bir renk katıyor. Kıraç, bu kez de sosyal sorumuluğunu göstererek 19 Mayıs adlı marşı seslendirdi. Sözleri Muammer Sun’a ait olan bu muhteşem 19 Mayıs marşı ile sizleri baş başa bırakıyorum:
On Dokuz Mayıs kurtuluş günü, haydi haydi yürü ileri
Vardı Samsun’a Mustafa Kemal, haydi haydi yürü ileri
Samsun’dan Anadolu’ya bir güneş doğdu
Şahlandı ayaklandı halk düşmanı boğdu
Başladı büyük savaş sen de katıl arkadaş
Durmasın bu devrimler, dinmeden gözlerden yaş
Samsun’da başlayan savaş Samsun’da bitmez
Toplar da tüfekler de düşmana yetmez
Başladı büyük savaş sen de katıl arkadaş
Durmasın bu devrimler, dinmeden gözlerden yaş
Gün geldi On Dokuz Mayıs bir kıvanç oldu
Devrimler yürür el ele bir inanç oldu
Başladı büyük savaş sen de katıl arkadaş
Durmasın bu devrimler, dinmeden gözlerden yaş
On Dokuz Mayıs kurtuluş günü haydi haydi yürü ileri…
BURASI BEŞİKTAŞ: BELEDİYENİN 19 MAYIS ARMAĞANI: TARKAN
Resim: 19 Mayıs Beşiktaş
Beşiktaş Belediyesi, 19 Mayıs’ta başta gençler ve tüm Beşiktaşlılar için çok renkli bir etkinlik programı hazırladı. 19 Mayıs; yukarıda da okuduğunuz gibi Beşiktaş için özel bir önem taşıyor. Mustafa Kemal Atatürk; 16 Mayıs 1919 günü Bandırma vapuruna binmek üzere Beşiktaş İskelesi’nden yola çıktığı için Milli Mücadele ateşinin yakıldığı ilk nokta Beşiktaş sayılıyor.
Bu nedenle Beşiktaş Belediyesi, 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı’nı 16 Mayıs’tan başlatarak 4 gün süren bir Gençlik Festivali ile kutlama kararı aldı.
Aslında bu kutlama geçen yıl yapılacaktı ama Soma Faciası nedeniyle programdan çıkartıldı. Beşiktaş Belediyesi, bu festival ile İstanbul’un üniversiteli gençlerini bir araya getirmeyi, kaynaştırmayı ve 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı’nın coşkusunu yaşatmayı amaçlıyor.
16 Mayıs Pazartesi günü başlayan kutlamalarda Boğaz’da Su Perdesi gösterisi izlendi. Color-Up koşusu yapıldı.. F-16 savaş uçakları ile Solo Türk Uçuş Gösterisi Kuruçeşme Arena’dan daha yakından izlendi. Ardından Murat Dalkılıç Kuruçeşme Arena’da sahneye çıktı.
Ve dün önce Ozan Çolakoğlu DJ performansıyla sahneye çıktı. Saat 21.00’de ise Megastar Tarkan, Barbaros Meydanı'nda unutulmaz bir konser verdi. 19 Mayıs Kutlamaları bugün Barbaros Meydanı’ndaki Havai Fişek gösterileriyle son bulacak. Tüm Etkinlikler ücretsiz olarak halka açıktır.
BURASI KADIKÖY: KALAMIŞ ATATÜRK PARKI’NDA NE ARARSAN VAR!
19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı bu yıl da Kadıköy’de büyük bir coşkuyla kutlanacak. Kalamış Atatürk Parkı’nda yapılacak kutlamalarda bisiklet, voleybol, aikido ve kaykay performansları sergilenecek.
Kutlamalar bisiklet turu ile başlayacak. Bisikletçiler sabah saat 10.00’da Kalamış Gençlik Merkezi’nde start alacak.
Kutlamalar, Hakkı Koşar Karate-do Okulu’nun 10.45’te yapacağı savunma sanatları gösterisi ile devam edecek. Gençlerin gösterisinden sonra Sevgi Aikido Spor Kulübü öğrencileri de saat 11.00’da aikido gösterisi yapacak. Öğleden sonra ise Piri Reis Üniversitesi Boru Trampet Takımı, saat 13.30’da performans gösterisi sunacak.
Saat 14.00’te başlayacak lakros gösteri maçından sonra saat 15.00’te de rugby gösteri maçı yapılacak. Saat 16.00 ile 18.00 saatleri arasında ise mini lakros turnuvası düzenlenecek.
Kaykay festivali bu yıl da yapılacak. Saat 14.00’te başlayacak festival, 18.00’a kadar devam edecek. Saat 10.00 başlayacak plaj voleybolu turnuvası da 18.00’a kadar sürecek. Kutlamalarda ayrıca labirent oryantiring yarışmaları düzenlenecek. 11.00’ de başlayacak yarışmalar 18.00’a kadar devam edecek.
Bu yılki 19 Mayıs kutlamalarında yine park içi etkinlikler yapılacak. Etkinlikler şişme oyun alanlarında gerçekleştirilecek.
BURASI ŞİŞLİ: GENÇLERİMİZLE 19 MAYIS’TA AYDINLIĞA YÜRÜYORUZ
Şişli Belediye Başkanlığı’ndan 19 Mayıs’la ilgili yapılan açıklama şöyle:
“19 Mayıs Saat 19.00'da Harbiye Askeri Müzesi önünden Cevahir AVM önüne meşaleler ve bayraklarla yürüyoruz.
Atatürk'ün 16 Mayıs tarihinde milli mücadelenin ateşini yakmak için çıktığı yerden 1919 ruhu ile yürüyerek bayramımızı kutluyoruz. 19 Mayıs Atatürk'ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı'nın coşkusunu gelin hep birlikte yaşayalım..”
BURASI SAMSUN: BAYRAĞIN KARAYA ÇIKARILIŞ TÖRENİ VAR!
Samsun Valisi İbrahim Şahin, 19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı Kutlama Programı hakkında bilgi verdi: ‘19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı’nın 97. yılını hep birlikte yaşamanın sonsuz mutluluğu ve heyecanı içerisindeyiz.’ Diyen vali; program hakkında şöyle konuştu:
2 Mayıs 2016 tarihinde başlayıp 31 Mayıs 2016 tarihinde sona erecek olan 19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı etkinlikleri kapsamında bir çok aktivite gerçekleştirilecektir.
17 Mayıs 2016 Salı günü saat 20:00’de, Uğur Mumcu Parkı’ndan başlayacak Fener Alayı ve Gençlik Festivali yürüyüşü Tütün İskelesinde sona erecektir.
19 Mayıs 2016 Perşembe günü Atatürk Anıtı’na ‘Çelenk Koyma Töreni’ ile başlayacak olan kutlamalar, saat 9.30’da Tütün İskelesi’nde ‘Bayrağın Karaya Çıkarılış Töreni’ ve Valilik binası yanında yapılacak olan etkinliklerle devam edecektir.
Aynı gün Doğu Park Mevkii’nde saat 16:00’da Solo Türk ve Türk Yıldızlarının muhteşem gösterisine tanık olacağız.
Ayrıca, Osman Gazi'nin rüyası ile başlayan, İstanbul'un Fethi'nden Çanakkale'ye uzanan ve Çanakkale'de hangi değerlerimizi koruduğumuzu güçlü görsel efektler ve tiyatral unsurlarla anlatan ‘1915-Bir Hilal Uğruna’ adlı eser, Yaşar Doğu Spor Salonu’nda saat 20:00’de Samsunlularla buluşacaktır..’
ATATÜRK’ÜN SAMSUN’A ÇIKIŞI PUL SERGİSİ
Samsun’daki Yeşilyurt Alışveriş ve Yaşam Merkezi, 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı kapsamında 449 adet föy ve 4500 adet pul’dan oluşan “Atatürk’ün Samsun’a Çıkışı Pul Sergisi” düzenliyor.
Koleksiyonlara girmiş çok değerli pullar, tematik pullar ve postayla ilgili çok özel materyallerin yer alacağı sergi, 18 Mayıs saat 14:00’da açılışı gerçekleşecek olup 20 Mayıs’a kadar ücretsiz gezilebilecek.
Türkiye’nin en değerli pullarının sergileneceği ‘’Atatürk’ün Samsun’a Çıkışı Pul Sergisi’nde daha önce hiçbir yerde sergilenmemiş ‘‘Atatürk Pul Koleksiyonu’ gibi eserlerin yanı sıra Kronoloji, Turizm, Kültür Varlıklarımız, Tarih, Taşıt, Doğa ve Spor konularını içeren tematik pullar yer alıyor.
YAZIYA YORUM KAT
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.