Bayram sofraları; zengin ve bolluk içinde olmakla birlikte sağlık açısından da risklidir. Kurban bayramı sofralarını diğer bayram sofralarından ayıran fark; kırmızı etin başrole yerleşmesidir.

Diğer besin grupları ve kaçamak yiyecekler de formundan bir şey kaybetmeden sofralardaki yerini alır. Özeldir, keyiflidir bayram sofraları. Bu sofralarda tadına doyulmaz bayram sohbetleri eşliğinde eğlenceli bir biçimde beslenmek bayram neşesine neşe katar.

Ancak bu eşsiz sofralarda rehavete kapılıp, ipin ucunu tamamen bırakmayalım. Aksi taktirde bayramda istemediğimiz bir takım sağlık problemleri ve sıkıntılara maruz kalabiliriz.

Sindirim güçlüğü, mide ağrısı ve krampları, bulantı, kabızlık, reflü gibi sindirim sistemi sorunları, kalp çarpıntısı ve tansiyon yükselmesi gibi genel sağlık sorunları ve besin zehirlenmeleri riski gibi sağlık problemleri, bayram sonrasında fazla kilo almak... gibi birçok problem kapımızı çalabilir.

Kurban bayramında sağlıklı et tüketmek için yapmamız gereken bir takım davranışlar bayramımızı daha iyi geçirmemize yardımcı olur.

Kurban etini nasıl hazırlamalıyız?

* Kurban bayramında sağlıklı et tüketmek için; kurbanlığınızı almadan önce veteriner kontrolünden geçtiğinden emin olmalısınız. Aynı zamanda uygun kesim şartlarının sağlanmış olmasına da dikkat etmelisiniz.

* Kurbanlığın sakatat kısımlarını yani organ etlerini kesinlikle tüketmeyin. Bu tür etler doymuş yağ ve kolesterol oranı oldukça yüksek olmakla birlikte, toksin madde birikimi de maksimum olan yiyeceklerdir.

* Kurban etlerinin hazırlanması önemli bir süreçtir. Etlerin görünür yağlarının tamamını temizlemelisiniz.

* Kurban etini kestikten hemen sonra tüketmek bayram ritüelidir. Ancak et kestikten hemen sonra, lezzetsiz ve sert olur ve sindirimi de oldukça zordur. Oysa kesimden sonra 24 saat buzdolabında bekleyen et, daha lezzetli olur, kolay pişer ve kolayca sindirilir.

* Hazırlama işlemi sırasında, etler ve diğer besinler ayrı doğrama tahtalarında ayrı bıçaklar ile doğranırsa besin zehirlenmesi ihtimali azalır. Çiğ etten damlayan suların hiçbir besinle temas etmediğinden emin olmalısınız.

Kurban etini nasıl pişirmeli, nasıl tüketmeliyiz?

* Etleri pişirirken doğru pişirme yöntemlerini tercih edin. Kızartma ve kavurma, sağlık risklerini arttıran pişirme yöntemleridir. Bu nedenle bu pişirme yöntemlerinden mümkün olduğunca uzak durmalısınız.

Bunun yerine ızgara, haşlama, fırında veya sebzeler ile birlikte tencerede pişirme yöntemlerini tercih edin. Izgara yaparken, vitamin kaybını en aza indirmek ve dumanın içinde yer alan zehirli maddelerin ete geçmesini engellemek için; kömürler tam olarak yandıktan ve yarı kor halini aldıktan sonra ve etleri ateşten en az 15 santimetre uzakta olacak şekilde pişirmelisiniz.

* Pişirdiğiniz etli sebze veya kuru baklagil yemeklerine ekstra yağ eklemeyin ya da minimum miktarda sıvı yağı yemeğin pişmesine yakın ekleyin. İçerisine et veya kıyma olan yemeklerde etlerin dokuları arasında yer alan doku içi yağlar ısının etkisi ile erir ve yemeğe karışır.

* Kuyruk yağı ve iç yağı, kalp-damar sağlığını tehdit eden yağ türleridir. Bu tür yağları tercih etmeyin.

* Etleri pişirirken çok yüksek ısıya maruz bırakarak hızlı pişirmemelisiniz. Çünkü yüksek ısıda etin sadece dış yüzeyi pişer ve hızla katılaşır. Et sert olur ve iç yüzeyi çiğ kalabilir.

* Sofrada, etler dışında diğer besin gruplarına da yer verilmelidir. Sebze yemekleri, salatalar ve süt, yoğurt, ayran ve cacık gibi süt ürünleri de sofrada yerini almalıdır. Ekmek olarak tam buğday veya tam çavdar ekmeği veya ekmek yerine bulgur, makarna ve kabuklu pirinç tercih edilebilir.

* Et tüketiminde aşırıya kaçılmamalıdır. Her öğünde ölçülü miktarda ve diğer besin grupları ile birlikte tüketmelisiniz. Bir öğünde 2?3 porsiyon (60?90 gram) kımızı et bol sebze ve salata ile birlikte tüketilmesi en sağlıklı beslenme şekli olacaktır.

Kurban etini nasıl saklamalıyız?

* Et ve et ürünleri, sıcaklığa oldukça duyarlıdır ve kolayca bozulurlar. Bu nedenle etleri buzdolabı poşetlerinde veya yağlı kağıda sararak buzdolabında maksimum 2-3 gün, buzlukta -2 derecede 1 hafta, derin dondurucuda -32 derecede dondurulduğunda ise maksimum üç ay saklamalıyız.

* Dondurulmuş etleri tüketmeden önce ya; poşetten çıkarmadan, akan soğuk su altında, ya buzdolabında çözdürün, ya da direk tencerede kapağı kapalı kısık ateşte pişirin. Kalorifer üzerinde veya açık havada oda ısısında çözdürseniz, besin zehirlenmesine neden olabileceğini unutmayın. Çözdürülmüş etleri yeniden dondurmayın.

Kurban bayramında kilo yönetimi için;

* Güne başlarken 1 bardak ılık ve 1 bardak daha soğuk olacak şekilde su içerek başlayın. Ardından kahvaltı sofrasına oturup, kahvaltınıza başlamalısınız. Bayramda genelde namaza gidenler veya kurban kesme telaşı olanlar kahvaltı öğününü atlarlar. Oysa uyandıktan sonra 1 saat içinde enerji alıp metabolizmanızı çalıştırmalısınız. Kahvaltıya zaman ve imkan olmazsa, sabah uyandıktan sonara bir saat içinde; bir bardak süt içebilir veya küçük bir avuç fındık, badem, ceviz karışımı ile 4?5 adet kuru kayısı , kuru üzüm karışımı atıştırabilir.

* Az ve sık beslenme, kilo yönetiminin sağlam ve değişmez temelidir. Gün içinde 4 saatten uzun süre enerji almadan geçirmemelisiniz.

* Öğünlerde aşırı besin tüketmemeye gayret edin. Eğer bir öğün çok besin tüketti iseniz, hangi besin grubundan fazla yediyseniz o besin grubundan yiyecek hakkınızı bir sonraki öğünde azaltmalı, diğer besin grubu ihtiyaçlarınızı eksiksiz tamamlamalısınız.

* Bayram süresince de temel içeceğiniz su olsun. Günde 8?15 su bardağı su içmeye özen gösterin. Şekerli ve gazlı içecekler tüketmekten kaçının. Çay, kahve tüketiminde aşırıya kaçmayın. Ihlamur, ada çayı ve rezene gibi bitki çaylarını, ayran ve taze sıkılmış meyve sularını tercih edebilirsiniz. Eğer mide ve tansiyon sorununuz yok ise günde 1?2 şişe sade doğal maden suyu içebilirsiniz.

* Ana öğünlerde tabağınızın yarısını salata ve sebze yemekleri ile doldurun. Diğer yarısına ise 2-3 parça et ve 2-3 yemek kaşığı pilav, makarna ve bulgur gibi tahıl ürünlerinden alın. Pilav, makarna, bulgur ve çorba tüketiyorsanız yanında ekmek tüketmeyin.

* Porsiyon hakkınızdan fazla uzaklaşmayın. Bayram günleri ikramsız ve tatlısız olmaz. Bayramı hem sahip olduğunuz vücut ağırlığı ile sonlandırmak hem de ikramlarda mızıkçı olmamak ve sevdiğiniz tatlardan uzak durmamak istiyorsanız, ısrarları geri çevirmeyin, ancak miktarda dikkatli olun. Günlük beslenme hakkınızı takip ederek, tüketim miktarlarına özen göstererek bayram tatlarından tadabilirsiniz.

* Şekerlemelerden ve çikolatalardan uzak durmaya çalışın. Ağır hamur tatlıları yerine, sütlü veya meyveli tatlıları tercih edin. Günde 1 porsiyondan fazla tatlı tüketmemeye özen gösterin. Şeker, besin kalitesi yok denecek kadar az olan boş enerji kaynağıdır.

Bu nedenle basit şeker beslenmemizde ne kadar az yer alırsa, beslenme programlarımız o kadar sağlıklı olur. Bayramda şeker tüketimine sınır koymak için, ya ikram edilen şekerleri ve çikolataları tüketin ya da tatlı tüketin.

İçi kuru yemiş olan, dışı şeker ve ya çikolata olan badem şekeri gibi şekerler birinci tercihiniz olsun. Tatlılarda da sütlü tatlı veya meyveli tatlıları tercih etmeye çalışın. Ağır hamur tatlıları yemek isterseniz, yemekten sonra tok karnına ve çok küçük bir parça tüketin.

* Bayram süresince kan şekerinizin dengeli yükselip alçalması için ana öğünleri atlamadan kaliteli ve yeterli beslenmeye devam edin. Tek öğünde aşırı beslenmek için, bütün gün bir şey yemezseniz; bu durumda kendini bir türlü dengeleyemeyen kan şekeri size yorgunluk ve tatlı krizleri yaşatır. Fazla kilo almanızı kolaylaştırır.

* Sağlıklı beslenme konusunda öncü olun. Eğer siz ev sahibi iseniz, misafirlerinizin sağlığını düşünecek şekilde ikramlar hazırlayın. Sağlıklı ve hafif yemekler ve tatlılar ile hem siz formda kalın, hem de misafirleriniz.

* Kuru yemişler bayram ikramlarınız arasında yer alsın. Zengin omega-3, lif, magnezyum ve E vitamini içerikleri ile oldukça sağlıklı olan yağlı kuruyemişler geleneksel bayram ikramlarından biridir. Fakat her besin gibi kuruyemişlerde tüketim miktarı abartmak sağlıksızdır. Çünkü kuruyemişler küçük kalori bombalarıdır. Bu nedenle fındık, fıstık ve bademde günde toplam 1 avucunuzun sıkı hali kadardan fazla tüketmeyin.

* Hareket berekettir, Bayramınız bereketli olsun. Her zaman her yerde olabilecek maksimum düzeyde enerji harcayın. Ne kadar hareketli olursanız vücudunuz o kadar çok ve sürekli enerji harcar. Günde en az yarım saat orta tempolu yürüyüş yapın. Ev içindeki hareketliliğinizi arttırmaya çalışın.

* Her şeye rağmen bir gün içinde düşündüğünüzden çok fazla yediniz, besin haklarınızı aştıysanız üzülmeyin, afiyet olsun. Bunun telafisi; sağlıklı beslenmeye devam ederek ve kendinizi aşırı yormadan olabildiğince çok enerji harcayarak aldığınız fazla enerjiyi harcamak ve vücudunuzdan atmak olacaktır. Yalnız böyle bir davranışı çok ve sık tekrarlarsanız, aldığınız fazla enerjileri harcamaya fırsat kalmaz. Üst üste birkaç gün boyunca yapacağınız bu tür kaçamaklar ile vücudunuzun kilo almaktan başka çaresi kalmaz. Bayramı artı kilolar ile bitirmek kaçınılmaz olur.