Bedeninizin saati kaç?
‘Ne zaman yiyorsan osundur’ desem sizlere tepkiniz ne olurdu? Biraz daha açacak olursak, beslenmenin sirkadiyen ritim ile ilişkisi hakkında neler biliyorsunuz?
Diyetisyen Gözde Karaca Kayan Sirkadiyen Ritim, Sağlık ve Beslenme İlişkisi ile ilgili çok önemli bilgileri bu yazısında sizlerle paylaştı.
Sağlıklı beslenme denildiğinde pek çoğumuzun ilk odaklandığı nokta yediğimiz, içtiğimiz gıdaların çeşidi olsa da bilimsel çalışmaların sonuçları aynı zamanda bu gıdaları tükettiğimiz zamanın, bu gıdaların aydınlık- karanlık döngüsü ile uyumunun da sağlığımızı etkilediğini gösteriyor.
Canlı varlıkların çoğu 24 saatlik döngüyle hareket eden hatta ayın, dünyanın döngüleri ile uyumlu bir şekilde çalışan biyolojik saatlere sahiptir. Sirkadiyen ritim de en basit haliyle ‘vücudumuzun yaşamsal aktivitelerini devam ettirirken geçen bir günlük döngü olarak tanımlanabilir. Bu içsel saatimiz aslında vücudumuzun tüm biyolojik işlevlerini düzenler; iştah kontrolü, kilo alımı, uyku düzeni, vücut sıcaklığı, bağışıklık, sindirim başta olmak üzere.
Sirkadiyen ritim kilo kontrolünde rol oynuyor.
Yemek yediğimiz saatlerin aydınlık- karanlık döngüsü ile uyum halinde olmaması halinde metabolizma bozukluklarının ortaya çıktığı çalışmalarla gösterildi. Sirkadiyen saat, vücudumuzda enerji depolanmasını düzenler; vücudumuzu gündüz saatlerinde beslenme için hazırlayarak iştah durumumuzu da etkiler. Dolayısıyla düzenli bir şekilde bu aktif saatlerde yemek yenmesinin, özellikle aktif evrenin başlangıcında bir şeyler tüketmenin sağlığın korunması ve obezitenin önlenmesinde önemi büyüktür. Sirkadiyen saat ile ilgili yapılan çalışmalarda aktif saatler içindeki öğün planlamasının kan yağ düzeylerini de düşürdüğü gösterilmiştir.
Açlık genellikle sabah saatlerinde daha düşük olup geceleri yükselir. Bu durum da obezite açısından oldukça önemlidir. Geç saatlerde uyumak yani iştahın daha yüksek olduğu saatlerde uyanık olmak, daha çok gıda tüketimine neden olur. Bunun yanında gün içinde öğün atlamanın da, özellikle kahvaltının atlanmasının obezite ile ilişkili olduğu ortaya konuldu.
Sirkadiyen ritim için neler yapmalıyız?
Ünlü Diyetisyen Gözde Karaca Kayan Bu konuda da sizlerle çok önemli bilgiler paylaşıyor;
Öncelikle güne yeterli ve dengeli bir kahvaltı ile başlamak oldukça önemli.
Kahvaltının yanı sıra gün içinde ara ve ana öğünler yapmayı atlamayın. Akşam yemeğinizi gün batımından önce yemeye çalışın.
Uyku, sirkadiyen ritimde en önemli faktörlerden. Uyku probleminiz var ise özellikle akşam saatlerinde çay, kahve, çikolata gibi uyarıcıları tüketmeyin ve uyku bozukluğunuz için mutlaka bir uzmandan destek alınmalı.
Uyuduğunuz odanın mutlak karanlık olmasına ve etrafınızda televizyon, bilgisayar, telefon gibi elektronik cihazların olmamasına dikkat edin.
Alkol, uyku hormonunuzun üretimini azaltabileceğinden tükettiğiniz miktarlara dikkat edin ve gerekiyorsa sınırlayın.
Ve gün içinde mutlaka yeterince su içtiğinize dikkat edip, egzersiz yapmayı ihmal etmeyin.