Bundan tam 160 yıl öncenin ABD’sinde grev esnasında feci şekilde yaşamlarını yitiren kadın işçilerin anısına kabul edilen 8 Mart Dünya Kadınlar Günü ve Kızılderililerin kabiledeki gelir adaletsizliğini ortadan kaldırmak için düzenledikleri değiş-tokuş geleneği Potlaç…
Onlarca yıl öncesinin bu iki konusu, bugünün Kadıköy’ünde karşımıza kız kardeş dayanışması ve kadın emeği olarak çıkıyor.
Kadıköy Belediyesinin Kadıköylü kadınlarla düzenlediği toplantılar sonucunda ortaya çıkan projelerden biri olan Potlaç Kadın Emeği Pazarı 19 hafta boyunca Kadıköy Moda’da belediyenin kendileri için hazırladığı standlarda ürünlerini sattı.
Kasım ayında da Cadde’de dükkan açtı. Kendi ürünlerini üreten, satan ve birbirleriyle dayanışan kadınlar Potlaç’ın hayatlarında neler değiştirdiğini anlattı.
Gül Önen (38): Potlaç kendim için attığım en iyi adım
İki sene ustalardan cam eğitimi aldım. Sonra bir gün Potlaç’ı duydum. Başvurdum ve katıldım. Potlaç geçen sene kendim için yaptığım en önemli şeydi. Cam yapıyordum, evde tezgâh kurmuştum ama nasıl satış yapacağımı bilemiyordum.
Potlaç bunun için harika bir fırsat oldu. Burada ürünlerimin beğenildiğini ve satış da yapabildiğimi gördüm. Burada kadın arkadaşlarla tanışıp kaynaşıyoruz. Bu proje, emek ve dayanışmanın ve kadının gücünü de gösteriyor. Birlikten güç doğar ve biz bunu burada yapıyoruz.
Cevza Civelek (38): Kadınlar evde oturmasın
Özel gün, nikâh şekeri, sandalye süslemeleri işi yapıyordum, sonra ahşap boyamaya başladım. Ürünlerim ilgi görünce sipariş üzerine çalışmaya başladım.
Potlaç’ı duydum, başvurdum, katıldım ve Potlaç serüvenim böyle başlamış oldu. Moda’da açtığımız stantlarda yoğun ilgi gördüm, Potlaç Dükkân’da da her şey çok iyi gidiyor.
Hem ürünlerimi geliştirdim hem çok sayıda kadın arkadaş edindim. Burada çok güzel bir kadın dayanışması var. Üreten güçlü kadınlar buradayız ve birbirimize destek oluyoruz.
Yasemin Kapramcı (42): ‘Kadın ailesi’ kurduk
Ev hanımıyım, iki çocuk annesiyim. Nakış, ahşap gibi çeşitli kurslara katılarak kendimi geliştirmeye çalıştım.
Atık malzemelerden geri dönüşüm ürünleri, dekoratif eşyalar yapıyorum. Sıcak su torbası yerine geçebilecek buğday, tuz yastık üretiyorum. Potlaç, kadınların hayatında pek çok şeyi değiştirdi.
Mesela benim yaşadığım bölge Fikirtepe’de pek çok kadın çocuklara baktığı için evden pek dışarı çıkamıyor ama evde nakış gibi çok şey üretiyor. Potlaç onlar için bir fırsat oldu. Burada ürünlerimizden para kazanmak elbette güzel ama ondan ziyade dostluk güzel… Biz burada kadın dayanışmasından da öte, adeta bir ‘kadın ailesi’ olduk.
Potlaç özgüvenimi yerine getirdi. Çünkü bu işe ilk giriştiğimizde kimse bir şey yapamayacağımızı düşünüyordu oysa geldiğimiz noktaya bakın… Kadınlar isterse yapamayacağı şey yok.
POTLAÇ NEDİR?
Kadıköy Yerel Eşitlik Eylem Planı’nın oluşturulması amacıyla 2015 yılı sonunda Kadıköy Kadın Forumu yapıldı.
Potlaç o foruma katılan kadınların talepleriyle, belediyenin kolaylaştırıcılığı ve desteğiyle oluşan bir proje. Amaç kadınların ürünlerinin satılarak ekonomik olarak güçlenmeleri ve kadın dayanışması…
Potlaç ağında 510 kadın yer alıyor. Geçen yaz döneminde 19 hafta boyunca Moda Parkı’nın stant açan kadınlar, sonbaharda kapalı mekâna geçtiler. 25 Kasım’da açılan Caddebostan Kültür Merkezi’deki Potlaç Dükkân, kadınların ürünlerinin satışının yapıldığı ortak bir alan.
Dükkânda 240 kadının cam, bez bebek, ahşap, etamin, seramik, takı, resim gibi pek çok farklı el emeği ürünü bulunuyor.
Pazartesi hariç her gün 10.00-21.00 saatleri arasında açık olan ve bizzat Potlaç kadınlarının görev aldığı dükkâna Kadıköylülerin, bilhassa da Kadıköylü kadınların ilgisi yoğun. Dükkânda, açılıştan bu güne yani yaklaşık 3 ayda 50 bin TL’lik satış yapıldı.
Kadınlardan gelen talep üzerine, projenin koordinatörü Kadıköy Belediyesi kooperatif çalışmalarına başladı. 140 kadının katılımıyla yürütülen süreçte şu an toplantılar yapılıyor. Potlaç Kooperatif’in en kısa sürede kurulması hedefleniyor.