Yemek yeme bozuklukları dünyadaki milyonlarca insanı etkiliyor. Ağırlık ve beden imajına odaklanan kültürlerde, her cinsiyet, ırk, yaş ve etnik kökene sahip insanları etkileyebilir.
Yeme bozuklukları ciddi sağlık sorunları doğurabilir ve derhal tedavi gerektirir.
Özel eğitimli sağlık hizmeti sağlayıcıları ve destekleyici bir aile yardımı ile iyileşme olasılığı yüksektir.
Yemek yeme bozuklukları çok tehlikeli bir durumdur ve tedavi edilmezse kalıcı fiziksel ve psikolojik sonuçlara yol açabilir.
Yeme bozukluklarına neyin neden olduğu her insan için farklılık gösterebilir.
Çoğu yeme bozukluğu biyolojik, psikolojik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonundan kaynaklanır ve bazı durumlarda yemek bozukluğunun nedeni tamamen açık olmayabilir.
Biyolojik nedenler
- Ailede anoreksiya, bulimia ve/veya aşırı yeme bozukluğu öyküsü, bazı insanları genleri veya ailelerin yetiştirme tarzı nedeniyle yeme bozukluğu riski altında bırakabilir
- Beyindeki açlığı, sindirimi ve iştahı kontrol eden kimyasallar
- Doygunluğu ve açlığı kontrol eden hormonlar (leptin ve grelin gibi)
Psikolojik nedenler
- Obsesif kompulsif bozukluk (OKB)
- Fiziksel, duygusal veya cinsel istismar gibi geçmiş veya güncel travmalar
- Anksiyete
- Depresyon
- Yaşamın bazı yönleri üzerinde kontrol sahibi olmak arzusu
- Davranışları kontrol edememe
- Mükemmeliyetçilik (mükemmel olmak istemek), başarılı olmak için aşırı arzu ve dürtüsellik (sonuçları planlamadan veya sonuçları düşünmeden yapmak) gibi kişilik özellikleri
- Vücut büyüklüğü, görünüm ve yemek ile ilgili aile değerleri
- Düşük öz saygı ve özgüven
Çevresel nedenler
- Toplumun zayıflık ve diyet üzerine yoğunlaşması
- Dans, kürek, jimnastik, güreş vb. bedene odaklanan sporlara katılım
- Duygusal strese neden olan kötü niyetli veya sorunlu ilişkiler ve kontrol kaybı duyguları
- Bir kadının/erkeğin nasıl görünmesi ve davranması gerektiğine dair özel kültürel tutumlar
Yeme bozukluğu belirtileri
Bir insanı sadece dışardan gözlemleyerek yeme bozukluğu olup olmadığını söyleyemezsiniz, ancak bazı uyarı işaretlerini gözlemleyebilirsiniz.
Uyarı işaretleri veya "kırmızı çizgiler” bir yeme bozukluğunu gösterebilir. Aşağıda, bazı yeme bozukluklarına bağlı belirtilerin listesi bulunmaktadır.
Yeme bozukluğu olan bir kişi bu belirtilerden bir veya daha fazlasına sahip olabilir.
Bu işaretler bir kişinin aynı zamanda başka bir sağlık sorununa sahip olduğu anlamına gelebilir, bu nedenle herhangi bir sonuca varmadan önce endişeleriniz hakkında güvenilir bir yetkili konuşmak en iyisidir.
Anoreksiya Nervoza için kırmızı çizgiler
- Öğün atlar
- Yemek yememeye bahane arar
- Aşırı egzersizler (egzersizi öncelikli yapar)
- Sadece "güvenli” yiyecekler tüketir (düşük kalorili, az yağlı)
- Bazı yiyecek gruplarını yemez (ör. Karbonhidrat, yağ)
- Yiyeceklerle ilgili alışılmadık davranışlar sergiler (yiyecekleri küçük parçalara ayırmak, yiyeceklerde her zaman yanlış bir şeyler bulmak)
- Başkalarına yemek pişirir, ancak yemez
- Yemek videolarını izler veya yiyecek web sitelerini sürekli ziyaret eder
- Etiketleri okur veya kalori sayar
- Çok fazla sakız çiğner veya çok miktarda su, kahve, sodas veya kalorisiz içecekler içer
- Kilo kaybına rağmen bir sorun olduğunu reddeder
- Yiyecek içeren sosyal toplantılara katılmaz
Bulimia Nervosa için kırmızı çizgiler
- Banyoyu yemekten sonra veya öğünlerin ortasında kullanır
- Tek seferde alışılmadık derecede büyük miktarda yiyecek tüketir
- Yemek sırasında kontrolünü kaybeder
- Ellerini ve parmaklarını kusmak için kullanırlar
- Yiyecekleri veya boş ambalajları gizler
- Sık sık diyete başlar
Tıkınırcasına Yeme Bozukluğu (Binge) için kırmızı çizgiler
- Tek oturuşta sık sık büyük miktarda yemek yer
- Yemek yerken kontrolünü kaybeder
- Aç olmadığında yemek yer
- Yemekleri yalnız yer
- Duyguları kontrol etmenin bir yolu olarak yemek yer
- Yiyecekleri veya boş ambalajları gizler
- Yiyecekleri çok miktarlarda depolar