Mersin Üniversitesi Fen  Edebiyat Fakültesi Matematik Bölümü öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Gökhan Çuvalcıoğlu, yapay zeka teknolojisi ve bulanık mantık kullanarak geliştirdiği sistemle çiftçinin don, yanlış ilaçlama, toprak analizi ile sulama gibi sorunlarına son verileceğini söyledi.

ÇİFTÇİLERİN SORUNLARINA TEKNOLOJİK ÇÖZÜMLER ARIYOR

Dünyadaki enerji problemi ve su stoklarının azalmasından yola çıkan Yrd. Doç. Dr. Gökhan Çuvalcıoğlu, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın SAN-TEZ Proje desteği ile çiftçilerin yaşadığı birçok soruna çözüm buldu. Çuvalcıoğlu, yaklaşık bir yıldır üzerinde çalıştığı projesinde yapay zeka teknolojisi ve bulanık mantık kullanarak geliştirdiği sistemle çiftçinin don, yanlış ilaçlama, toprak analizi ile sulama gibi sorunlarına son veriyor.

AĞACIN İHTİYACINA GÖRE İŞLEMLERİ YAPIYOR

Deneme amaçlı olarak bir narenciye bahçesine kurulan sistem, bilgisayar yardımı ve oluşturulan yazılımın kurulumunun ardından her ağaca boyu üzerinde bir fıskiye yerleştirildi. Bilgisayar, donatımla topladığı bilgiler ışığında hava, ilaçlama, toprak analizini ve sulamayı ağacın ihtiyaç duyduğu hallerde devreye alarak gerekli işlemleri tamamlıyor.

SULAMA, İLAÇLAMA, GÜBRELEME YAPIYOR, DON OLAYINI ENGELLİYOR

Geçici olarak bir narenciye bahçesinde denen sistem, üreticiyi de memnun etti. Çuvalcıoğlu, doğal su stoklarının ve dünyadaki enerji probleminin idareli kullanabilecek bir sistemi tarım alanında geliştirmeye çalıştığını söyledi.

Hızlı şehirleşmenin yaşandığı kentlerdeki uzak noktalarda bulunan tarım arazilerinin geliştirilen sistemle daha aktif hale getirmeyi de hedeflediğini belirten Çuvalcıoğlu, "Proje sisteminin içinde sulama, ilaçlama, gübreleme ve don olaylarını engelleme gibi 4 çalışma kategorisini bulunuyor. Bu sistemi geliştirirken standart mevcut bilinen sistemler gibi manüel olarak kontrol edilen bir sistem geliştirmedik. Yapay zeka teknolojisini kullanarak bir uzman geliştirdik. Bir tarım arazisinde farklı yönlere bakan aynı anda tarım yapılıyorsa da tüm alanlara farklı şekilde hizmet eden bir sistem geliştirdik" dedi.

İHRACATÇILARIN 'İLAÇ KALINTISI' SORUNUNU ÇÖZÜYOR

Türk ihracatçısının ilaç kalıntısı nedeniyle sorun yaşadığını kaydeden Çuvalcıoğlu, "Sistemde öne çıkan durumlardan bir tanesi, meyvelere verilen kimyasalların kontrolüdür. Normalde ihracat yaptığımızda meyvelere verildiğimiz kimyasallar ölçümden geçiyor. Ölçüm sonrasında bazı meyveler gümrüklerden geri dönüyor. Bunun nedeni ise meyveyi uygun olmayan zamanlarda yapılan ilaçlamanın, çiğ düşmesi ile toprağa düşmesi, topraktan tekrar meyveye geri dönmesidir. O sırada ilaç yetmediği için yeniden ilaçlama yapılmasıdır. Birkaç kez kimyasala maruz kalmasından kaynaklı problemlerdir" diye konuştu.

"HAVAYI KONTOL EDEREK HAREKET EDİYOR, SUDAN VE ENERJİDEN TASARRUF EDİYOR"

Sistemin çiftçinin gözü kulağı olacağını Çuvalcıoğlu şöyle devam etti:

"Sistemde kullanılan değişkenler 5 yıl önceki ve güncel hava durumu verilerini internet üzerinden süzüyor. Sistem yapay zeka ile çalıştığı için kendine en uygun koşulları belirleyip, bu koşulları hiç kimseye belli etmeden ilaçlamayı yapıyor. Çiğ düşme risklerini göz önüne alıyor. Ağaca verilen ilacın toprağa inmesini engelliyor. Bunun yanında toprak ölçümleri yapıyor. Sistem otomatik olarak her saat başı topraktaki nem değerlerini ölçüyor. Burada da bizim kritik bir eşiğimiz var, eğer sistem aldığı hava durumu bilgilere göre toprağın nem ihtiyacı riskli eşikte ise toprağın nemini yükselterek ağacın korunmasını sağlıyor. Örneğin, yarın yağmur yağacak diye bir ihtimal varsa sulamaya doğrudan geçmiyor. Ağacın ihtiyacına göre sulama yapıyor. Dolayısıyla sudan bir tasarruf oluyor. Aynı zamanda enerjiden de bir tasarruf sağlıyoruz."

"4 SAATLİK İLAÇLAMAYI 10 SANİYEDE YAPIYOR"

Sistemin tarım alanlarında ilaçlamayı merkezi olarak yapması nedeni ile yakıt masrafı ve işçiliğinde önüne geçtiğini kaydeden Çuvalcıoğlu, sözlerini şöyle tamamladı:

"Normalde 100 dönüm bir arazinin ilaçlaması 3-4 saat sürecekken, bin dönüm bir arazinizde olsa 5-10 saniyede bütün ilaçlamayı yapma şansınız var. Bu da ağaç içine gömülü sistemle yapıyor. Dolayısıyla ağaç içten ve dıştan ilaçla yıkanmış oluyor. Sistem sayesinde aynı zamanda don olayını da engelliyoruz. Don olayları çiftçinin anlık karşılaşabileceği riskli durumlardan bir tanesidir. Bir tarım arazisine baktığımızda don her alanda beklenmez. Belli alanlarda don olayının olması beklenir. Sistem üzerine yüklediğimiz alıcılar sayesinde eğer ortamda don riski varsa sistem hemen devreye girerek uygun ısıdaki suyu çekip bahçeyi sislemeye başlıyor. Bu suyun içerisine meyve ağaçlarına zarar vermeyen faydalı kimsayallar konularak, seyreltilip don olaylarının önü geçilebiliyor. Sistemin, enerji, su kullanımı, vücudumuza meyve ve sebzeden kaynaklı giren kimyasalların engellenmesi, çiftçinin tarım arazisinin veriminin yükseltilmesi gibi katkılarının olduğunu düşünüyoruz."