Bab-ı Ali'nin duayen gazeteci ve köşe yazarı, Milliyet'te geçirdiğimiz yıllarımızda bize emeği geçen hocalarımızdan sayın Hasan Pulur ağabeyimin, 2 Ekim sabahı Milliyet'te yayınlanan yazısını okumaya başladım..

+ + +

'Tülay'ın çok güzel söylediği bir türkü vardı, hâlâ Paris'te ise kulakları çınlasın:

"Meğer ne zor imiş burçak yolması/ Burçak tarlasında gelin olması!"

Diyeceksiniz, izinden döner dönmez aklına bu türkü mü geldi? Türkü nasıl başlıyor?

"Meğer ne zor imiş burçak yolması" diye başlamıyor mu?

Biz de türküyü kendimize çevirdik:

"Meğer ne zor imiş, bilip de, görüp de yazmaması..."

Aslında çok da fazla bir şey bildiğimiz yok ya! Mesela adı ne olursa olsun, ister Kürt, ister demokratik, ister milli açılım olsun, bu konuda ne biliyoruz ki! Biz değil koskoca CHP'nin Genel Başkanı Deniz Baykal bile bilmiyor... Ama bilenler var...

+ + +

Hasan Abi'nin yazısı böyle başlıyordu.. Şimdi 'Tülay'ın çok güzel söylediği bir türkü..' derken siz sevgili magazinkolik okurlarından acaba kaçı bu Tülay'ı hatırladı?..

Bir Tülay Özer vardı; 'İkimiz Bir Fidanız' ile patlayan.. Sonra kardeşi Zerrin Özer çıktı.. 'Gönül' ile patlayana kadar 'Tülay'ın kardeşi' olarak anıldı.. Aradan yıllar geçti.. Boynuz da kulağı geçti.. Sevgili Tülay, 'Zerrin ablası' olarak anılmaya başlandı.. Kaderin cilvesi işte..

Dağıtmayalım konuyu.. Hasan Pulun abimizin sözünü ettiği Tülay; Türk Pop Müziği'nin ilk kilometre taşlarından Tülay German'dan başkası değildi.. magazinkolik'in 'uzman nostaljik biyografi yazarı' olarak Tülay Hanım'ı özellikle genç kuşak okurlara ve müzikseverlere tanıtmak, bizim kuşaktakilere de hatırlatmak için bir anlatayım istedim:

O da 'İlham Gencer Mektebi'nden..

Tülay German; 1935 yılında istanbul'da doğdu. Dört yaşında şarkı söylemeye başladı. Söylediği ilk parça Yesari Asım Ersoy'un 'Gurbet Elde Kimsesizim' şarkısı oldu. Ankara Radyosu'nda, Ayşe Abla'nın cumartesi akşamları çocuklar için yaptığı programlarda Schubert'in 'Serenad'ını ve 'Ihlamur Ağacı'nı söyledi. Ferdi Statser'den piyano dersleri aldı. 1956 yılında Üsküdar Amerikan Kız Koleji'ni bitirdi.

Sahneye ilk olarak, ailesinden gizli, Ankara'da Süreyya Gazinosu'nda İlham Gencer Orkestrası'nın şarkıcısı olarak çıktı. 1960'lı yıllarda İstanbul Radyosu'nda Salim Ağırbaş Beşlisi'nin haftalık programlarında Caz şarkıları söyledi. 1962 yılında Erdem Buri ile Çoksesli Türk Popüler Müziği'ni gerçekleştirdi. Oktay Rıfat, Melih Cevdet Anday gibi şairlerimizin şiirleri üzerine Yalçın Tura'nın bestelediği şarkılarla, 'Burçak Tarlası', 'Kızılcıklar Oldu mu', 'Mühür Gözlüm', 'Dere Geliyor Dere' gibi türküleri Batı sazları eşliğinde [zaman zaman bağlama da katılırdı] çoksesli düzenlemelerle okuduğunda dinleyici önceleri yadırgadı. Ama hemen ardından 'Burçak Tarlası' adlı 45'liğinin bütün Türkiye'de sevilip, Türk Popüler Müziği'nin ilk en çok satan plağı sayılması, bir dönüm noktası oldu. Yabancı dilde şarkı söyleme modası sona erdi. Dinleyicinin türkülere ve Türkçe söylemeye karşı bakış açısı değişti.

1964'te Milli Orkestra ile katıldığı Balkan Melodileri Festivali'nde, eleştirmenlerin en beğendiği şarkıcı seçilip, Arena dergisine kapak oldu.

1966 yılında plâk yapmak üzere Paris'e gitti. Fransızca on plak doldurdu. Fransa, Belçika, Almanya, Polonya, Tunus, Fas, Hollanda ve Brezilya'da radyo ve televizyon programları yaptı, konserler verdi, çeşitli festivallere katıldı. Yunus Emre'yi, Nazım Hikmet'i, Pir Sultan Abdal'ı, Aşık Veysel'i dünyaya tanıttı.

1968'de 'gönüllü' bir gidiş gibi gözükse de bir sürgündü Tülay German'ınki. Eşi Erdem Buri hakkında komünistlikten dava açılıp, kendisinin de türkü söylemesi engellenmeye başlayınca Paris'e gitti. Sartre, Prevert, Godart, Truffault'lu 68 Paris'ine tanık oldu. Bir kulağı hep Türkiye'deydi. Paris'te gönüllü Türk elçisi gibi yaşadı, türküleri Fransızlar'a sevdirdi. 1971'de Arjantin'de yapılan Mondovision Festivali'nde 55 ülkenin şarkıcısı arasında Türkiye'yi başarıyla temsil etti. ABD için İlhan Mimaroğlu'nun kendisi için yazdığı 'Tract' albümünü doldurdu.

12 Mart 1981'de Fransa'da Türkçe olarak yaptığı albüm, Charles Cross Müzik Akademisi Plâk Büyük Ödülü'nü aldı. Bu albümde; Yunus Emre, Dadaloğlu, Pir Sultan Abdal, İsmail Dede Efendi, Karcaoğlan ve Nazım hikmet'in dizeleri ile Erdem Buri'nin besteleri ve anonim türkülerimiz yer alıyordu. Bu 'çok önemli' ödülü, bu olaydan on yıl önce 1971'de Moğollar almıştı. Tülay German'ın son doldurduğu albüm, 'Nazım Hikmet'e Saygı' adını taşıyordu. 2 Ocak 1993'de, aydın bir Türk sanatçısı olan otuz yıllık meslek ve yaşam yoldaşı Erdem Buri'yi yitirdi. 1987 yılında Hollanda'da verdiği bir konserle sahne yaşamına veda etti. Yaşamını Paris'te sürdürüyor.

45'lik Plâkları

1964: Burçak Tarlası/ Mecnunum Leylâmı Gördüm 1965: Kızılcıklar Oldu mu/ Yarının Şarkısı [Ezgi] 1967: La Chanson De L'oubli/ Le Coeur D'un Ange, O Eski Günler/ Sevemem Bir Daha 1968: Kumbaya/ C'est Joli De S'aimer, Dere Geliyor Dere/ Kara Kızın Türküsü, Aras Üste Buz Üste/ Seni Alıp Kaçayım [Philips] 1970: Mara Eva/ Mara Eva II [Ezgi] 1871: Kumbaya- Parler A La Pluie/ C'est Joli Da S'amier- N'allez Pas ui Dire [Philips- Fransa'da piyasaya çıktı]

Albümleri

Günlerimiz [1980- Balet]: Zülfü Livaneli'nin bu albümünde 'Günlerimiz' ve 'Yiğidim Aslanım' adlı şarkıları yorumladı.

Yunus'tan Nazım'a [1999-Kalan Müzik]: Mapushane/ Ne Bilir/ Dere Geliyor/ Leylim Ley/ Kalktı Göç Eyledi Afşar Elleri/ Gelin Canlar Bir Olalım/ Gözümde Daim Hayâl-I Cana/ Hapisteler Ama- Yeniliğe Doğru/ Urganda Gerdan İniler/ Asker Kaçağı/ Hekimoğlu/ Abidin/ Kalenin Önü/ Dörtlük/ Bana Seni Gerek Seni/ Onlar/ En Güzel Deniz/ Bugün Ben Bir Söz İşittim/ Hürriyet Kavgası/ Elif/ Seni Düşünmek

Burçak Tarlası [2001-Kalan]: Burçak Tarlası/ Mecnunum Leylâmı Gördüm/ Kızılcıklar Oldu mu/ Gelin Ayşe/ Tombalacık Halimem/ Aras Üste Buz Üste/ Olam Boyun Kurbanı/ Günlerimiz/ Yiğidim Aslanım Burada Yatıyor/ Nuh'un Gemisine Bühtan Edenler/ Uzun İnce Bir Yoldayım/ Bir Allah'ı Tanıyalım/ Şarkışla/ Doğrul Koçum Doğrul [Yılmaz Güney İçin]/ Yalan [Si J'etais Sur]/ Sevmem Bir Daha [Kumbaya]/ Senin Şarkını Söylüyorum/ O Eski Günler [The Way It Used To Be]/ Mutlu Günler [Podmoskovuye Vyechera]/ Yarının Şarkısı/ Summertime/ Gelin Canlar Bir Olalım/ Tülay German Türküsü

Sound of Love [2007- Kalan]: Duke Ellington's Sound of Love/ A Perdre Haleine/ Living Now/ Cooking Breakfeast For The One I Love/ A Cup of Coffee A Sandwich and You/ Si Tu Vois Ma Mere/ Ne Pleure Pas/ L'Amour Et L'Amitie/ Santa Maria/ Le Chanson De L'Oubli/ C'est Pourtant Pour Demain/ Le Couer D'un Ange/ Un Coin De Tere/ Celui Qui Viendra Lundi/ Kumbaya/ The Thrill Is Gone/ Summertime/ I Can't Give You Anything But Love/ Antonio Vargas Heredia/ Los Quatro Muleros

Kitapları

Erdemli Yıllar [1996- Bilgi Yayınevi]: 2 Ocak 1993'de, aydın bir Türk sanatçısı olan otuz yıllık meslek ve yaşam yoldaşım Erdem Buri'yi yitirdiğimde, rüzgar yağmur soğuk demeyip, tüm bir ocak ayını dizlerimde bir uzunçalar plâk kapağı, üstünde kağıtlar, paltomun cebinde bir sürü kalem, Buri'nin gömütünün yanındaki bir taşın üzerinde, o an aklıma gelenleri yazarak geçirmiştim. Sevgili dostlarım Hıfzı Topuz ve Ferruh Doğan, yazdıklarımı kitap olarak bastırmışlardı. Ne büyük bir dost armağanı.

Düşmemiş Bir Uçağın Karakutusu [2001- Çınar Yayınları]

[email protected]