Arkadaş çevresinin geniş olması, hem çocuklar hem de yetişkinler için son derece değerli bir kaynaktır. Ancak? Yapılan güncel çalışmalar gösteriyor ki, kişinin online ortamdaki sosyal ağının geniş olması, tek başına stres kaynağı olabilmekte.

Edinburg Üniversitesi araştırmacıları, facebooktaki arkadaş sayısının fazla olmasının önemli bir stres kaynağı olduğunu buldular. Dolayısıyla, okul arkadaşlarını, aile üyelerinin tamamını, ya da yetişkinler için iş çevresini facebookta arkadaş olarak eklemek, arkadaş sayısını arttırmak, tek başına kişinin yaşadığı stres ve kaygı düzeyini de arttırmakta.

Diyelim ki çocuğunuz facebook profilinde herhangi bir değişiklik yapmakta, bunun listesinde ekli kişilerce beğenilip beğenilmemesi ihtimali üzerinde bir hayli kafa yormakta. Ya da bir fotoğraf, haber, video paylaşmak istedi, arkadaş çevresi ne kadar genişse, paylaşımlarında o kadar huzursuzluk, o kadar kaygı duymakta. Mesele sadece beğenilme endişesi ile de kalmıyor. Arkadaş sayısı yükseldikçe, paylaştıklarına dair eleştiriler de artıyor.

Biliyoruz ki, ebeveynlerin % 55'i çocuklarının neler paylaştıklarını ilgiyle takip ediyorlar. Araştırmalar, facebooktaki arkadaş gruplarının ayrı çevrelerden oluştuğunu göstermekte; etkileşim sırası ise büyükten küçüğe şu şekilde: (i) arkadaşlar, (ii) çekirdek ve geniş aile, (iii) kardeşler, (iv) arkadaşların arkadaşları, (v) online ortamda tanışılan arkadaşlar ve (vi) iş arkadaşları?

Raporun gösterdiği bir diğer sonuç ise, yakın ilişkilerle ilgili. Facebook yakın ilişkiler açısından önemli bir stres faktörü olarak karşımıza çıkmakta. Katılımcıların % 56'sı güncel sevgilileri ile arkadaşken aynı zamanda geçmiş sevgilileri ile de facebook üzerinden arkadaşlar. Profillerinde eski sevgililerin de paylaşımlarını görme oranı ise, % 64'lerde. Bu durum kişinin geçmiş ilişkilerini takip etmelerine neden olmakla kalmıyor, aynı zamanda güncel ilişkilerini de zora sokuyor. Eski sevgililerle devam eden bağlantı, özellikle konuşmaların gizleniyor olması ilişkilerde güven sorunlarının oluşmasına neden olmakta. Yaşanan güven sorunları ve kıskançlık da bir yandan çiftler arasındaki duygusal yakınlığı haraplarken, diğer yandan bir çeşit kendini gerçekleştiren kehanet durumu da oluşturabilmekte. Kişilerin duygusal olarak şimdiki ilişkileri ile geçmiş ilişkilerini karşılaştırmasına neden olabilmekte.

Araştırmada görülen bir diğer eğilim ise, gizlilik ayarlarına ilişkin bir yayılım göstermekte. Katılımcıların sadece üçte biri, paylaşımlarını kimin görebileceğine ilişkin gizlilik ayarlarını yapmakta. Dolayısıyla kalan üçte ikilik grubun facebook profili üzerinden paylaştıkları listelerinde bulunan tüm arkadaşları tarafından görülebilmekte.

Araştırmacı Ben Marder, önemli bir tespitte bulunuyor:

"Facebook eskiden, arkadaşların bir araya geldikleri, sohbet ettikleri, çeşit çeşit paylaşımlarda bulundukları, flört ettikleri, yeni şeyler öğrendikleri bir parti ortamıydı. Artık, anneler, babalar, akrabalar, eski sevgililer ve yeni ilişkilerinin hemen hemen tüm arkadaş çevresi ile birlikte yer aldığı, rahatsız edici bir toplantı alanına dönüşmekte. Sosyal bir dizi kazanın yaşanabildiği ve insanlarda kaygı yaratan bir toplantı alanı olma özelliği, olumlu özelliklerini gölgelemekte olan bir alana dönüşmüş durumda."

Facebooktan çıkmak, pek çok kişi için ideal bir çözümmüş gibi görünse de, facebooka geri dönüş de sık yaşanan bir diğer durum. Bunun temel nedeni ise, kaygı yaratıyor olma özelliklerinin yanı sıra, aynı zamanda insana iyi gelen, sevdikleri ile paylaşımlarını güçlendiren bir alan olması. Siz de kendi farkındalığınızı arttırarak, facebookun sunduğu gizlilik ayarları, profil görünümü vb. gibi özelliklerini daha etkin kullanarak, facebook kullanımının yarattığı yan etkilerden kurtulabilirsiniz.

Bu yazı Filiz Kaya tarafından hazırlanmıştır ve tüm hakları saklıdır. Her türlü soru görüş ve önerileriniz için: [email protected]