Bilimsel izahı olmasa da eski kültürümüzde bu toplu yolculuğun eski dilimizde ilginç bir izahı var. Yakın zamanda kimleri kaybettik? Erbain çıkarması nedir?

(*) Erbain; Hicri takvimde 22 Aralıktan 31 Ocak gününe kadar süren kırk günlük ölümlerin çok olduğu kış dönemi.

Geçtiğimiz yıl sonundan başlayarak kamuoyunun yakından tanıdığı isimler bir bir aramızdan ayrılıp gitti. Eskilerin deyimi ile yılın en zor günlerini ifade eden "erbain"i çıkaramadılar. Peki Yakın zamanda kimleri kaybettik? Erbain çıkarması nedir? işte detaylar

2012-2013 Erbaini'nde kaybettiğimiz ünlüler arasında Kimler vardı? sorusuna bir çırpıda verilecek isimler var.

Tiyatrocu ve oyuncular; Leman Çıdamlı, Alev Sururi, İsmet Hürmüzlü, Savaş Akova

Şarkıcılar; Nilgün Atılgan, Kamil Sönmez, Şenay Yüzbaşıoğlu, Ferdi Özbeğen

Müzisyenler; Cemil Demirsipahi (Müzikolog), Ohannes Kemer (Kurtalan Ekspres)

Edebiyatçılar; Metin kaçan, İsmet Kür

Bilim Adamları; Toktamış Ateş, Ahmet Mete Işıkara

Ressam; Burhan Doğançay

Gazeteciler; Mehmet Ali Birand, Sadun Tanju

Spor adamı; Arif Peçenek

Bu kadar önemli isimlerin kısa süre içinde aramızdan ayrılıp gitmesindeki zamanlamayı izah eden bilimsel bir veri yok. "Bizim kültürümüzde bu konuda neler var?" diye bakarken çarpıcı bilgilere rastladık. "Erbain çıkarmak" kavramı bu alanda epey öncülük edecek gibi görünüyor.

TARİKATTA: Tarikat ehlinin kullandığı tabirlerden birisi "erbain çıkarmak" olarak bilinir. Halvet, bazıları tarafından farklı kullanılsa da tarikat ehli tenhaya çekilme, insanlardan uzaklaşma ve Allah ile baş başa kalma anlamına kullanılır.

Halvet, her şeyden arındırılmış bir mahalde, zihne takılan ve takılacak olan her şeyden arınarak demek. Yaratan ile baş başa kalmak ve ibadetle meşgul olmak demek.

40 günlük halvete gün sayısından dolayı "çile" denir. Çile kelimesinin aslı da Farsça çihil (kırk) kelimesinden geliyor. Bu süre, "çile doldurmak" "çileye durmak", "çile günleri" olarak da adlandırılsa da "Çile çekmek" tabiri en yaygın olarak bilinir.

"Çile çekmek" kavramının öteki adı ise "erbain çıkarmak"tır. Yani 40 gün doldurmak.

ALEVİLİKTE: Alevilikte "erbain-i aşura" diye bir kavram var. Buna kısaca "erbain" deniyor. Bu tarih, Osmanlı döneminde kullanılan takvimlerden olan Arabi aylardan Sefer ayının yirmisine rastlar. Hz. Ali'nin oğlu İmam Hüseyin'in Kerbela'da şehadetinin 40'ına rastladığı için "eyyam-ı mahsusa"dan yani özel günlerden sayılır.

EN SOĞUK GÜNLER: Erbain kelimesinin bir de yılın belli günleri gösteren bir anlamı var. Karakış denilen, yılın en soğuk 40 gününü ifade eder. Erbain, 21 Aralık'tan 31 Ocak'a kadar geçen 40 günlük süreye de denir.

HAYATIN EN ZOR GÜNLERİ: Erbain'in bir de hayata bakan yüzü var. Hayat açısından da yılın en zor 40 gününü ifade eder. Eskiler erbain günlerini "ölüm zamanı" olarak bilirler. İnsanlar bu erbain günlerinde, sağ kalmayı ve Şubat ayına ulaşmayı umarlar.

İşte bu zor günleri atlatanlar ve sağ kalanlara, "erbain çıkardı" denir. "40 günlük süreyi geçtim, seneyi atlattım" diye düşünürler.

İşte bu inanışa göre şu günlerde gözler yaklaşık 1 aydır yoğun bakımda olan ve son 10 gündür de uyutulan Müslüm Gürses'de? Gönüller büyük ustanın 2 gün daha dayanıp Erbaini çıkarmasında?